Τα οξυτενή κονδυλώματα, όπως είναι η τυπική τους ονομασία, μεταβιβάζονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή.
Οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papillomaviruses, HPV).
Η πλειοψηφία των σεξουαλικά ενεργών ανθρώπων θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους HPV, αν και λόγω του ότι δεν είναι πάντοτε εμφανή τα σημεία και τα συμπτώματα, ένας μεγάλος αριθμός αυτών δεν θα το καταλάβουν ποτέ. Παρά το γεγονός ότι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων δεν είναι απειλητική για τη ζωή, εάν τα οξυτενή κονδυλώματα δεν αντιμετωπιστούν μέσω της κατάλληλης θεραπείας, ενδέχεται να υπάρξει εξάπλωση στη γεννητική και περιγεννητική περιοχή, αλλά και μετάδοση του ιού.
Εντοπίζονται κυρίως στα γεννητικά όργανα και τις περιοχές γύρω από αυτά, καθώς και στην περιοχή του δακτυλίου του πρωκτού και της μεσογλουτιαίας αύλακας. Πολύ σπάνιες είναι εξωγεννητικές θέσεις, όπως η στοματική κοιλότητα ή οι γωνίες των χειλιών. Πολλαπλασιαζόμενα μπορούν να σχηματίζουν μεγάλες πλάκες.
Το 1-2% των κονδυλωμάτων μπορεί να προκληθεί από τον ιό των κοινών μυρμηκιών.
Οι γυναίκες με οξυτενή κονδυλώματα παρουσιάζουν αυξημένη επίπτωση λοίμωξης με HPV του τραχήλου της μήτρας και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Τα καρκινογόνα στελέχη του ιού HPV δεν προκαλούν ορατά κονδυλώματα. Προκαλούν όμως δυσπλασία, μια προκαρκινική βλάβη στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας ή του ορθού. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος έχει εμφανίσει δυσπλαστικές αλλοιώσεις λόγω του ιού, θα εμφανίσει καρκίνο. (Μόνο το 2% των γυναικών που εμφανίζουν δυσπλασία εμφανίζουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας).
Για τη θεραπεία των οξυτενών κονδυλωμάτων υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές διαθέσιμες. Οι θεραπείες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με το εάν εφαρμόζονται στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή ή στο δερματολογικό ιατρείο.
Οι θεραπείες που εφαρμόζονται στο σπίτι είναι κυρίως φαρμακευτικές κρέμες ή λοσιόν με αντιμιτωτικούς ή ανοσοτροποποιητικούς παράγοντες. Ωστόσο, συνήθως οι ασθενείς δεν εφαρμόζουν τη θεραπεία σε όλες τις βλάβες ή σε ολόκληρη των έκταση των βλαβών, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν εκτεταμένες βλάβες, κάτι που καθιστά τη συγκεκριμένη κατηγορία θεραπειών μη αποτελεσματική. Επιπλέον, καθώς οι ασθενείς δεν μπορούν να παρατηρήσουν και επομένως να εφαρμόσουν τη θεραπεία στις υποκλινικές βλάβες, δηλ. τις βλάβες που δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι, σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει υποτροπή και εκ νέου εμφάνιση των οξυτενών κονδυλωμάτων.
Οι θεραπείες που εφαρμόζονται στο δερματολογικό ιατρείο είναι η κρυοθεραπεία ή κρυοπηξία, η διαθερμοπηξία, η αφαίρεση μέσω του εξελιγμένου laser CO2, καθώς και η χειρουργική αφαίρεση. Οι δύο πρώτες μέθοδοι (κρυοθεραπεία και διαθερμοπηξία) χρησιμοποιούνταν κυρίως στο παρελθόν, καθώς δεν επιτρέπουν την επιλεκτική καταστροφή των βλαβών και προκαλούν αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως φυσαλίδες, ουλές, πομφόλυγες και υποχρωμίες. Εκτός αυτού, και με τις δύο αυτές μεθόδους ο χρόνος αποθεραπείας είναι αρκετά μακρύτερος. Η χειρουργική αφαίρεση από την άλλη ενδείκνυται όταν υπάρχουν ιδιαίτερα μεγάλες βλάβες, κυρίως στην περιπρωκτική περιοχή, αλλά και σε περιπτώσεις που η θεραπεία με φάρμακα δεν είναι επιτυχής.
Η θεραπεία τους είναι ιδιαίτερα επιτυχής και οριστική, με την χρήση CO2 LASER με τοπική αναισθησία. Χρειάζεται συχνή αυτοεξέταση από τον πάσχοντα ή την πάσχουσα για τον εντοπισμό πιθανόν νέων βλαβών, έτσι ώστε να πραγματοποιούμε, εγκαίρως, εξάλειψη πιθανών υπολειμματικών βλαβών, καθώς και βλαβών που ήδη “επωάζονταν”. Επειδή ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 1-8 μήνες, κριτήριο ιάσεως είναι η πλήρης ανυπαρξία βλαβών επί 8 μήνες. Επανεμφάνιση σε μεταγενέστερο χρόνο, πέραν του έτους, οφείλεται σε επαναμόλυνση.
Σε ένα καλά οργανωμένο και εξοπλισμένο με τα κατάλληλα laser δερματολογικό ιατρείο δίνεται η δυνατότητα στον/στην ασθενή να ακολουθήσει την πιο αποτελεσματική θεραπεία. Παράλληλα με τη χρήση του υπερπαλμικού Laser CΟ2 υπάρχουν ειδικοί μεγεθυντικοί φακοί με ενισχυμένη δέσμη φωτός.
Η θεραπεία με το laser διοξειδίου του άνθρακα (CO2) είναι μια διαδικασία στην οποία χρησιμοποιείται συγκεντρωμένη δέσμη υπέρυθρου φωτός για την άμεση στόχευση και αντιμετώπιση των βλαβών. Ο ιστός όπου έχουν αναπτυχθεί τα κονδυλώματα απορροφά την ενέργεια που εκπέμπεται από το laser και τη μετατρέπει σε θερμική ενέργεια. Έτσι επιτυγχάνεται εξάχνωση των βλαβών με ασφάλεια, καθώς δεν επηρεάζονται οι παρακείμενοι φυσιολογικοί ιστοί.
Η απόλυτα εστιασμένη δέσμη του laser επιτρέπει την αφαίρεση των σημείων του δέρματος όπου υπάρχουν βλάβες. Ένα από τα οφέλη της θεραπείας των οξυτενών κονδυλωμάτων με χρήση του laser CO2 είναι ότι υπάρχει διείσδυση σε βάθος, καθιστώντας δυνατή την αντιμετώπιση ακόμα και των υποκλινικών βλαβών. Επιπλέον, η καλά ελεγχόμενη δράση του laser σε τοπικό επίπεδο, δηλ. στα σημεία που εμφανίζονται οι βλάβες μόνο, καθιστά τη συγκεκριμένη μέθοδο ιδιαίτερα ασφαλή.
Οι γυναίκες πρέπει να κάνουν τακτικά τεστ Παπανικολάου, ενώ απαραίτητη είναι και η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή, ιδίως σε περιπτώσεις μη μόνιμου ερωτικού συντρόφου. Ωστόσο, ούτε το τεστ Παπανικολάου ούτε το προφυλακτικό προστατεύουν απόλυτα από τη μετάδοση του ιού. Όσον αφορά το προφυλακτικό, δυστυχώς δεν μπορεί να μας προστατεύει απόλυτα από τη μετάδοση του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων καθώς δεν καλύπτει πλήρως ούτε τη βάση του πέους, ούτε την περιγεννητική περιοχή.
Το ίδιο ισχύει και για το τεστ Παπανικολάου, το οποίο αποτελεί τον καθιερωμένο προσυμπτωματικό έλεγχο, καθώς μέσω αυτής της εξέτασης μπορεί να διαπιστωθεί μόνο η ύπαρξη ήδη υφιστάμενων κυτταρικών αλλοιώσεων. Ωστόσο, δεν εμφανίζει εγκαίρως τη μόλυνση από τον HPV. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί εγκαίρως μέσω της ειδικής για τον HPV εξέτασης και μέσω της κολποσκόπησης με βιοψία.